چرا به نتایج نظرسنجی گالوپ باید خندید

اخیرا موسسه‌ی معتبر گالوپ که در آمریکاست نتایج یک نظرسنجی در ایران را بر روی سایت خود انتشار داده است. نتایج این نظرسنجی که به وسیله‌ی تلفن و بر روی نمونه‌ی آماری هزار نفر انجام شده است نشان میدهد که 63 درصد ایرانیان موافق اند که رژیم فعالیت‌های هسته‌ای خود را ادامه دهد و نیز 47 درصد بر این عقیده اند که مسبب اصلی مشکلات اقتصادی پیش آمده از تحریم‌ها، آمریکا است. همچنین 56 درصد مردم معتقدند که تحریمها تاثیرات منفی بسیار زیادی بر زندگی افراد جامعه گذاشته است. نتیجه‌ی تحلیل‌های این موسسه نشان می‌دهد که اکثر ایرانیان علیرغم اینکه بار سختی تحریم‌ها را بر دوش می‌کشند، اما از رژیم خود حمایت می‌کنند و توسعه انرژی اتمی را بر سختی‌های تحریم‌ها ترجیح می‌دهند.

روشن است که نتایج این تحقیق باب ذائقه‌ی رسانه‌های دولتی و نیمه-دولتی و ولایت‌مدار است و نیز برخی نیروهای اپوزسیون نیز به این نظرسنجی واکنش منفی نشان داده اند یا آن را جدی نگرفته اند و غیر علمی و غیر قابل استناد دانسته اند. اما برای شک کردن به نتایج گالوپ هیچ نیازی به سر درآوردن از علم آمار، یا سیاست ندارید؛ کافیست چند سال در ایران زندگی کرده باشید تا متوجه شوید نتایج چقدر خنده دار است.

منظورم از خنده دار بودن این است که قطعا نتایج چنین نظر سنجی‌ای باید نشان می‌داد که 100 درصد ایرانیان از حکومت خود دفاع می‌کنند و هیچ درصدی از مردم بر این باور نیستند که افتضاح اقتصادی تقصیر دولت است. اشتباه کارشناسان گالوپ این بوده که هیچ کدام در ایران زندگی نکرده اند تا بدانند که نظر منفی نسبت به حکومت پشت تلفن چه معنایی می‌دهد.

تصور کنید که در ایران در خانه نشسته‌اید یا مشغول کار هستید و تلفنتان زنگ می‌خورد. صدای آن طرف خط خود را از طرف شرکت آمریکایی گالوپ معرفی می‌کند و می‌خواهد نظر شما را راجع به حمایت از رژیم جمهوری اسلامی و نیز فعالیت‌های هسته‌ای و تحریم‌های اقتصادی بداند. شما به عنوان یک شهروند معمولی ایرانی که قرار است در آن مملکت زندگی و کار کند چه پاسخی می‌دهید؟ با این همه بگیر و ببند و شنود و تفتیش و سرک کشیدن در تمام سوراخ سنبه‌های زندگی مردم که از نظام مقدس سراغ دارید، چه پاسخی خواهید داد؟ قطعا اگر تلفن را قطع نکنید، پاسخ شما این خواهد بود که "بله، من از رژیم حمایت می‌کنم" و اینکه "تحریم‌های اقتصادی همه‌اش تقصیر غرب است". به نظرم، نتایج گالوپ به این دلیل احمقانه و مضحک نیست که نشان می‌دهد اکثریت ایرانی‌ها رژیم قدسیِ جمهوری اسلامی را در برنامه‌ی هسته‌ای حمایت می‌کنند، بلکه خنده دار آنجاست که بر اساس این نتایج بین 10 تا 20 درصد از پاسخ دهندگان گفته اند که از رژیم حمایت نمی‌کنند و فکر می‌کنند که بدبختی اقتصادی تقصیر دولت است. برای زیر سوال بردن نتایج گالوپ اصلا نیازی نیست که به تئوری توطئه قائل باشیم، بلکه کافیست چند سال مثل یک شهروند عادی و عامی در ایران زیسته باشیم، تا متوجه شویم که چقد خنده دار است وقتی در نتایج نظرسنجی اساساً نظر منفی نسبت به جمهوری اسلامی وجود دارد.

کسی که در ایران زندگی کرده باشد، و تنها یک بار برای گرفتن کار "مصاحبه‌ی عقیدتی" شده باشد، کسی که در ایران مدرسه رفته باشد و بداند که چطور ادای نماز را درآورد، کسی که در محل کار دیده باشد که چطور با دستمال بودن حکومت می‌توان به مدارج بالا رسید و اگر منتقد باشی باید شغلت را فراموش کنی، و حتی کسی که صرفا در خیابان‌های شهرهای ایران راه رفته باشد و در و دیوار و بیلبوردهای تبلیغاتی حکومت را خوانده باشد خوب می‌فهمد که نباید دهانش را جلوی «هر کسی» باز کند، مخصوصا اگر آن فرد از طرف «یک شرکت آمریکایی» و «با تلفن» تماس گرفته باشد.

بالاتر از آن، کسی که فیلترینگ اینترنت و اس.ام.اس، مانیتورینگ ایمیل‌های شخصی، ضبط صدا و تصویر به منظور اعمال فشار در موقع مناسب، ضبط مکالمات زن و شوهر هنگام سکس به منظور تحت فشار گذاشتن هر کدام از زوجین، شکنجه و قتل روزنامه نگاران و وبلاگ نویسان، شکنجه و کشتار و محاکمه مخالفان و منتقدان نظام را درک کرده باشد، نیز خوب می‌داند که امکان ندارد کسی از ایران به این پرسش مطرح شده از طرف یک شرکت آمریکایی که "آیا شما حکومت خود را حمایت می‌کنید" پاسخ منفی بدهد. به نظر من نتایج گالوپ بیش از آنکه دروغ و اشتباه باشد، خنده دار و مفرح است!